Yeni bir sistem, hizmet, ürün, yazılım vb. süreçlerin geliştirilmesi amacıyla, tasarlanan yaratıcı projelerin desteklenmesine AR-GE yani Araştırma ve Geliştirme denir.
Bir ülkenin büyümesi ve gelişmesi için araştırma ve geliştirme çalışmaları ilk sıradaki unsurdur. Şirketler ve işletmede yeni ürünler oluşturma veya mevcut ürünlerin kalitelerini arttırmak amacıyla AR-GE çalışmaları yaparlar.
Araştırma ve Geliştirme Çalışmalarının Amaçları
- Yeni teknolojilerin keşfi için bilgiler geliştirmek, teknolojik alt yapıyı güçlendirmek
- Verimli ve kaliteli bir üretim gerçekleştirerek, üretim maliyetlerini düşürmek
- Sektörlerin ihtiyacına uygun teknolojiyi uyumlulaştırmak
- Üretilen teknolojik bilgiyi geliştirerek ticarileştirmek
Ar-ge Kriterleri
Bir faaliyetin Ar-Ge faaliyeti olarak sayılabilmesi için beş kriteri de sağlaması gerekir. Bu kriterler şunlardır:
- Benzersiz Olmalı: Düşünülen geliştirme başka bir deyişle buluş, bir projenin benzeri olmamalı. Tamamen kendine özgü bir tasarım içerisinde orijinal olmalı.
- Yaratıcı Olmalı: Hipotez ve kavramları olan belli temellere dayandırılarak güçlü bir yapıya sahip olmalı.
- Sistematik Olmalı: Ar-ge geliştirmesi için planlamış bir bütçesi, yapılacak olan hiyerarşik işleyiş ve oluşum planlaması olmalı. Ar-ge geliştirmesi artılarıyla, eksileriyle ele alınarak oluşacak olabilecek olumsuzlukların önceden önüne geçilmeli.
- Tekrar Edilebilir: Yeniden üretilmesi açısından, sonuçları yönelik çalışmalar yapılmış olmalı.
- Geliştirilebilir Olmalı: Sadece seri üretimiyle değil, Ar-ge çalışmasıyla keşfedilen ürünün daha da geliştirilerek iyi bir noktaya getirilebilir düzeyde olması gerekir.
Ar-ge Süreçleri
Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri 3 temel bölümden oluşur.
- Temel Araştırma: Ar-ge bölümlerinin ilk basamağıdır. Bu bölümde Araştırma ve Geliştirme çalışmaları kapsamında henüz uygulamaya geçilmeden önce konu hakkında araştırma ve bilgi edinilme sağlanır. Bu bölümde deneysel ve teorik çalışmalar yapılır.
- Uygulamalı Araştırma: Ar-ge çalışmalarının ikinci basamağındaki bir diğer bölüm uygulamalı araştırma bölümüdür. Bu bölümde, temel araştırmada bilgi edilen, üzerinde Ar-ge çalışması yapılması planlanan konunun pratikte kullanılmasının uygunluğunun kullanılabilirliğinin araştırılmasıdır.
- Deneysel Geliştirme: Temel araştırma ve uygulamalı araştırma süreçlerinde edinilen bilgilere göre, yeni bir teknoloji, ürün, sistem ve hizmet geliştirmeye yönelik sistemli çalışmadır.
Türkiye’de AR-GE çalışmaları üniversiteler dışında, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu ( TUBİTAK ) , Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( TAEK ), Türkiye Bilimler Akademisi ( TÜBA ) başta olmak üzere birçok kurum ve kuruluş yürütür. Bu kurumlar, AR-GE projelerini desteklemek amacıyla, başvuru yapıp gerekli uygunluk ve kriterleri sağlayanlara finansman desteği sağlamaktadır.