Bir bilgisayar birçok donanımsal özelliklere sahiptir fakat CPU yani işlemci olmadan çalışması mümkün değildir. Bilgisayarın hem işletim sistemini, diğer programlarını ve veri işlenmesine yaran birçok donanım arasındaki veri akışını sağlayan Merkezi işlem birimine CPU ( Central Processing Unit ) denir. İşlemci (CPU), aritmetik ve mantıksal birçok işlemi yürütülmesini sağlar..
Binlerce transistörün silikon bir çip üzerinde bulunmasıyla oluşan CPU yani işlemci, ilk defa 1970’li yıllarda hayatımıza girmiştir. 1970 yılında piyasaya sunulan ilk işlemci Intel 4004 modelidir. Bu işlemciyi 1974 yılında daha geniş çaplı bir işlemci olan Intel 8080 izlemiştir.
CPU İşlemci Nasıl Çalışır?
Aritmetik ve mantıksal işlemleri yapma yeteneğine sahip olan işlemci, makine dili olarak adlandırılan 0 ve 1’lerden oluşan düşük seviyeli bir kodlama sistemi ile çalışır. İşlemcinin, aritmetik ve mantıksal işlemlerinin yürütüldüğü birimine ALU (Arithmetic Logic Unit) denir.
İşlemci, kendisine gelen komutları yerine getirebilmesi için gönderilen elektrik sinyallerini, üzerindeki transistörler yardımıyla toplama, çarpma, toplama, çıkarma gibi temel matematiksel işlemlere dönüştürerek tamamlamaktadır.
CPU İşlemci Hızı Nedir?
Çalışma hızları mimari ve üretim teknolojisine bağlı olarak değişen CPU (işlemci)’ ların, hız birimleri; HZ, MHZ ve GHZ olarak ifade edilir. Günümüz teknolojisinde kullanılan işlemcilerin hız birimi GHZ’ dir.
Her bilgisayarın içerisinde, komutları yerine getirilme hızını belirleyen sağlayan bir saat vardır. İşlemci (CPU) kendisine gelen her bir komutu, belirli bir saat tıklamasında yerine getirir eğer saat hızlıysa işlemci saniyede daha fazla görevi yerine getirir. Örneğimizi MHZ üzerinden verecek olursak 1 MHZ, saniyede 1 milyon saat tıklamasına karşılık gelmektedir. Yani 400 MHZ gücüne sahip bir işlemci, saniyede 400 milyon döngü yapabilmektedir.
CPU İşlemcilerde Harfler ve Rakamlar Ne Anlama Gelmektedir?
Üretim sırasında aynı plakadan çıkan her bir işlemci(CPU)’ nin özellikleri aynı olmamaktadır. İşlemciler, frekans ve diğer özelliklerine göre sınıflara ayrılmaktadır. En büyük işlemci üreticisi olan Intel firmasını örnek alacak olursak şu anda, 8. Nesil Core m3 İşlemciler, Intel Core i3, Intel Core i5, Intel Core i7, Intel Core i9, Intel Core X serisi, Intel Xeon serisi gibi üretimi devam eden aktif kullanılan ve popüler olan işlemcileri bulunmaktadır.
Intel işlemci (CPU) ailesi üzerinden örnek verecek olursak, Intel işlemci ailesindeki ilk rakam o işlemci ailesinin neslini, bu rakamı takip eden rakamlar o modelin diğer versiyonlarını ifade etmektedir. Bu rakamlardan sonra ise bazı harfler gelmektedir.
Bu rakamlardan sonra gelen harflerin ne anlama geldiğini inceleyecek olursak;
H: Yüksek performanslı grafik işlemcileri temsil eder.
M: Taşınabilir cihazlarda kullanılan işlemci sınıfını temsil eder.
S: Performans öncelikli işlemci sınıfını gösterir.
T: Güç tasarrufu öncelikli işlemci sınıfına verilen harftir.
Q: Quad Core olarak açılımı vardır. 4 çekirdekli işlemci sınıfını temsil eder.
X: Dizüstü ve masaüstü bilgisayarlarda kullanılan Dual-Core Extreme performans işlemci sınıfıdır.
U: Ultra enerji tasarruflu dizüstü bilgisayar işlemci sınıfını temsil eder.
Y: Ultradan da düşük seviyede enerjili işlemci sınıfı için ifade edilen harftir.
MQ: ( Medium Quality ) Taşınabilir cihazlarda kullanılan Quad-Core ( 4 Çekirdek ) işlemci sınıfını temsil eder.
HQ: ( High Quality ) Yüksek performanslı ekran kartı işlemci modellerini gösterir.
MX: Extreme taşınabilir cihaz işlemcileri
QX: Extreme masaüstü veya taşınabilir dört çekirdekli işlemci kullanılan harflendirmedir.
T: Yüksek enerji tasarruflu taşınabilir işlemci sınıfını ifade etmektedir. (TDP 30-39 W)
P: Yüksek enerji tasarruflu taşınabilir işlemci sınıfını temsil eder. (TDP 20-29 W)
L: Yüksek enerji tasarruflu taşınabilir işlemci sınıfını gösterir. (TDP 12-19 W)
T,P ve L harflerinde yer alan isimler aynı olsa da TDP değerleri gösterildiği üzere farklıdır. TDP ifadesi Thermal Desing Power yani Isıl Tasarım Enerjisini göstermektedir. İşlemciler sürekli yaptıkları işlemler dolayısıyla ısınmaktadır. TDP, soğutma sisteminin başa çıkabileceği azami enerji miktarını ifade eder.
 denir.){kind=link}